Đường đi cho trái cây Việt… gia nhập ‘câu lạc bộ’ tỉ đô

Nhiều loại trái cây Việt đã được các thị trường khó tính như Nhật Bản, Mỹ, châu Âu… chấp nhận để gia tăng kim ngạch xuất khẩu nhưng Trung Quốc vẫn là thị trường được đặt nhiều kỳ vọng tăng cao khi nước này mở cửa biên giới từ đầu năm nay…

Sầu riêng gánh vác nhiều kỳ vọng

Với kết quả xuất khẩu khả quan trong hơn 3 tháng cuối năm, cùng việc có thêm 230 cơ sở vừa được Trung Quốc cấp phép, sầu riêng đang được kỳ vọng trở thành loại trái cây đạt kim ngạch 1 tỉ đô la xuất khẩu.

Ông Lê Minh Trách, phụ trách kinh doanh Hợp tác xã Vĩnh Khang (Tiền Giang), cho biết mùa vụ sầu riêng sẽ đến vào khoảng tháng 4-5 tới, các thành viên trong HTX đang rất trông chờ kết quả xét duyệt của 12 ha diện tích trồng sầu riêng đang được xem xét cấp mã số vùng trồng để xuất khẩu sang Trung Quốc.

“Nếu được cấp phép, trong khoảng 2-3 tháng tới, khoảng 180-240 tấn sầu riêng của chúng tôi sẽ được xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc thông qua việc liên kết với doanh nghiệp đóng gói”, ông Trách chia sẻ.

Còn ông Nguyễn Đình Tùng, Tổng giám đốc Công ty Vina T&T Group, một trong 25 doanh nghiệp Việt Nam có mã số về sầu riêng, mã số vùng trồng xuất sang thị trường Trung Quốc, cho biết trong những tháng đầu năm nay đơn hàng xuất khẩu của doanh nghiệp tăng 25%.

Chia sẻ tại Triển lãm quốc tế về rau quả (HortEx Vietnam 2023) tại TPHCM gần đây, ông Tùng dự báo tình hình đơn hàng cho các quí tới tiếp tục tăng trưởng cao. Hiện Vina T&T Group đã ký hợp đồng với đối tác Hong Kong cung cấp 1.500 container sầu riêng trong năm 2023.

“Với việc Việt Nam vừa được cấp thêm cả trăm mã số vùng trồng và mã số cơ sở đóng gói, tôi cho rằng sản lượng sầu riêng xuất khẩu trong năm nay sẽ tăng cao không chỉ riêng Vina T&T mà tăng chung toàn ngành”, ông Tùng chia sẻ.

Sầu riêng là trái cây có giá trị kinh tế cao và được người dân Trung Quốc rất ưa chuộng. Sau khi ký kết Nghị định thư giữa Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) Việt Nam và Tổng cục Hải quan Trung Quốc về yêu cầu kiểm dịch thực vật đối với sầu riêng tươi Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc, lô hàng sầu riêng đầu tiên của Việt Nam đã xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc từ giữa tháng 9-2022.

“Trái sầu riêng Việt Nam đang có sức hút rất lớn ở thị trường Trung Quốc”, ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam (Vinafruit) nhận định, và cho rằng: “Dù chỉ mới xuất khẩu chính thức mấy tháng nhưng Trung Quốc đã nhập khẩu loại trái cây này từ Việt Nam đạt giá trị hàng trăm triệu đô la”.

Hiện nay sầu riêng Việt Nam đang xuất khẩu sang các nước và vùng lãnh thổ như Úc, Mỹ, Nhật, Đài Loan, Trung Quốc…. trong đó Trung Quốc chiếm tỉ trọng chủ yếu.

Cũng theo ông Nguyên, qua khảo sát cho thấy người tiêu dùng ở Trung Quốc đánh giá cao và rất thích sầu riêng Việt Nam so với nhập khẩu từ các nước lân cận như Malaysia, Myanmar và Thái Lan.

“Sầu riêng Việt Nam có nhiều lợi thế cạnh tranh khi vào thị trường hơn 1,4 tỉ dân nhờ khoảng cách vận chuyển gần, chỉ mất 1,5 ngày so với thời gian 7-10 ngày của sầu riêng Thái Lan. Chất lượng trái sầu riêng Việt Nam vì thế cũng được bảo quản tốt, tươi ngon. Các lợi thế này giúp giá bán sầu riêng của Việt Nam hiện cũng tốt hơn so với hàng Thái Lan”, ông Nguyên nhận định.

Ngay trong dịp tết vừa qua, nhiều doanh nghiệp cùng vui mừng vì trái cây xuất khẩu được giá, tăng từ 3 đến 5 lần, như sầu riêng từ 40.000 đồng/kg tại vườn lên đến 160.000 đồng.

“Mỗi năm Trung Quốc nhập hơn 4 tỉ đô la sầu riêng, 90% nhập từ Thái Lan còn lại nhập từ Malaysia, Myanmar dưới dạng cấp đông… Sầu riêng tươi Việt Nam đang được đánh giá cao và cơ hội để đạt kim ngạch trên 1 tỉ đô la trong năm nay rất triển vọng”, ông Nguyên nhận định.

Thanh long có quay lại được cột mốc tỉ đô la?

Trong khi đó, thanh long, đứng tốp đầu về các mặt hàng xuất khẩu ngành rau quả, cũng có cơ hội tăng tốc trở lại trong năm nay nhờ việc Trung Quốc mở cửa. Thị trường tỉ dân này luôn chiếm từ 80-90% tổng giá trị xuất khẩu trái thanh long của Việt Nam trong những năm qua.

Theo các doanh nghiệp xuất khẩu trái cây, sau khi Trung Quốc mở cửa vào những ngày đầu năm, ngay lập tức giá thang long tăng cao. Các nhà vườn bán được giá cao. Tháng 1-2023 và sau Tết Nguyên đán, thanh long được thu mua tại vườn giá dao động từ 20.000-30.000 đồng/kg, giúp nông dân lãi cao.

Sở dĩ giá thanh long tăng cao bên cạnh yếu tố nhu cầu từ thị trường nhập khẩu còn do lượng sản lượng thanh long trên thị trường bị thu hẹp. Nguyên nhân là mấy năm vừa qua, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, xuất khẩu thanh long bế tắc dẫn tới giá rớt sâu, nhiều nhà vườn đã chặt bỏ khiến sản lượng thanh long có lúc tụt giảm khoảng 50%.

Theo đại diện Công ty Thanh long Hoàng Hậu, từ đầu tháng 1-2023, Trung Quốc mở cửa trở lại giúp thanh long xuất khẩu sang thị trường này thuận lợi hơn rất nhiều. Lượng hàng của doanh nghiệp sang đây cũng tăng cao lên với kỳ vọng xuất khẩu thanh long của Việt Nam sớm trở về lại mốc 1 tỉ đô la.

Trên thực tế, những năm trước, kim ngạch xuất khẩu thanh long của Việt Nam đã từng đạt đến mốc tỉ đô la. Cụ thể, năm 2019 xuất khẩu thanh long đạt 1,25 tỉ đô la; năm 2020 dù bị  giảm nhưng vẫn đạt được 1,12 tỉ đô la. Đến năm 2021, thanh long Việt Nam mất vị thế trái cây “tỉ đô la” khi giảm còn 998 triệu đô la.

Năm 2022, kim ngạch xuất khẩu thanh long chỉ còn 632,6 triệu đô la, giảm 38,7% so với năm 2021. Nguyên nhân một phần do Trung Quốc thực hiện chính sách zero covid, kiểm soát chặt hàng hoá nhập khẩu.

Cùng với thị trường Trung Quốc mở cửa trở lại, các thị trường lớn khác… cũng tăng nhập khẩu loại trái cây này và được hỗ trợ bởi giá cước vận tải đã hạ nhiệt.

Đây là sản phẩm đã thâm nhập được nhiều thị trường, đặc biệt được hơn 10 quốc gia, vùng lãnh thổ trên thế giới đồng ý bảo hộ chỉ dẫn địa lý; trong đó, có các thị trường khó tính như: Mỹ, Nhật Bản, Anh, Đức, Pháp và Hàn Quốc,… Do đó, giới phân tích dự báo trái thanh long sẽ có khả năng lấy lại được mốc tỉ đô la như trước đây.

Trích từ: https://thesaigontimes.vn/duong-di-cho-trai-cay-viet-gia-nhap-cau-lac-bo-ti-do-la/